TAHKİME ELVERİŞLİLİK
Milletlerarası ticaret ilişkilerinin gün geçtikçe artması söz konusu ilişkilerden doğan uyuşmazlıkların çözümünün hangi merci tarafından sağlanacağı hususunu ortaya çıkarmaktadır. Çünkü milletlerarası karakterli uyuşmazlıklarda hukuki uyuşmazlığın çözümünde ulaşılacak sonuç, uyuşmazlığa hangi hukukun uygulanacağına ve uyuşmazlığın hangi mercice çözümlendiğine göre değişiklik arz edecektir[1]. Milletlerarası uyuşmazlıkların çözümü için uluslarüstü herhangi bir mahkeme bulunmadığından taraflar ya devlet yargısına ya da alternatif uyuşmazlık çözüm yollarına başvuracaktır[2]. Tarafsızlık, bağlayıcılık, icra edilebilirlik, hız ve uzmanlık gibi kıstaslara bakıldığında hukuki riskleri en az seviyede tutan uyuşmazlık çözüm yönteminin tahkim olduğu görülmektedir bu durum da taraflarca milletlerarası karakterli uyuşmazlıklarda taraflarca tahkimin tercih edilmesine neden olmaktadır. Her ne kadar yargı devletin bir fonksiyonu da olsa ve bu görevini kurmuş olduğu mahkemelerle de yerine getirse, maddi hukukça taraflara sağlanan irade serbestisinin uygulanması ile taraflar, mahkemelere verilmiş olan bu yargı yetkisini aralarında yapacakları bir sözleşme ile özel kişilere verebilmektedir[3]. Taraflar arasındaki uyuşmazlığın tahkim yoluyla giderilebilmesi için taraflar arasındaki uyuşmazlığın tahkime elverişli olması gerekmektedir yani uyuşmazlığın tahkim yoluyla giderilebilir bir uyuşmazlık olması gerekmektedir.
Bu bağlamda çalışmada öncelikle tahkim ve elverişlilik kavramı ardında da hangi uyuşmazlık türleri için tahkime başvurulabileceği konuları üzerinde durulacaktır.
[1] AKINCI, Z.: Türkiye’de Milletlerarası Tahkim, GSÜHFD, C.1 S.4, İstanbul 2005, s.13.
[2] ÖZÇELİK, N.Ş.: Resmi Yargı Ve Tahkimin Ayrı Ayrı Ve Birlikte Yetkilendirildiği Tahkim Anlaşmalarının Geçerliliği, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni C.36 S.2 2016, s.55.
[3] EKŞİ, N.: Milletlerarası Ticaret Hukuku, 2.baskı Beta Yayıncılık, 2015, s.160.
Коментарі